چگونگی کنترلMSو سرطان با استفاده از سم مار
هر گرم زهر خشک مار معادل 680 بشکه نفت ارزآوری دارد
محققان موسسه واکسن و سرم سازی رازی موفق به استخراج ترکیبی از زهر مار و عقرب با نام «ICD» شده اند که رشد سلول های سرطانی را به میزان 20 درصد متوقف کرده و موجب مرگ طبیعی این سلول ها شده است.
این ماده در واقع توده سرطانی بدخیم را به خوش خیم تبدیل کرده است. دکتر عباس زارع میرک آبادی رئیس بخش جانوران سمی و تهیه پادزهر موسسه رازی، با اعلام این خبر به خراسان می گوید: در حال حاضر این آزمایش ها روی موش های مبتلا به سرطان ادامه دارد و تبدیل این دارو به میکروکپسول نیز به زودی انجام خواهد شد.
وی می افزاید: پادزهرهای تولید شده توسط محققان ایرانی از نظر کیفیت، کمیت و تنوع حرف اول را در منطقه خاورمیانه می زند و قادر به رقابت با کشورهای صاحب نام غربی در این زمینه است. دکتر زارع می گوید: سالانه 85هزار آمپول محتوی پادزهر مار و عقرب برای داخل و 7 تا 10 هزار آمپول برای صادرات تهیه می شود که هر آمپول محتوی 10 سی سی پادزهر باقیمت 52 دلار صادر می شود ولی قیمت جهانی آن 40 دلار است. به عبارتی هر10 سی سی پادزهر مار ساخت متخصصان ایرانی حدود 70 لیتر نفت، ارزآوری دارد. در واقع از هر یک گرم سم خشک مار، حدود یک هزار و 500 ویال آمپول پادزهر تولید می شود ( هر ویال معادل 10 سی سی است).
با یک محاسبه ساده می توان به این نتیجه رسید که هر گرم زهر خشک مار معادل 680 بشکه نفت صادراتی می تواند برای کشورمان ارزآوری داشته باشد.
رئیس بخش جانوران سمی و تهیه پادزهر موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی می گوید: بخش جانوران سمی از 40 سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده است و پس از ساخت پادزهرهای منووالان و تتراوالان، اکنون موفق به ساخت نوع پلی والان شده که قادر است زهر 6 نوع مار مختلف سمی خطرناک را خنثی کند. علاوه بر این، سرم ضدعقرب زدگی که توسط متخصصان ایرانی تولید شده است، در مورد سم 6 نوع عقرب موثر است.
دکتر عباس زارع میرک آبادی می گوید: سالانه 85 هزار آمپول محتوی پادزهر مار و عقرب تولید و به وزارت بهداشت تحویل داده می شود و حدود 7 تا 10 هزار آمپول نیز به کشورهای منطقه صادر می شود. هر آمپول 10 سی سی پادزهر مار دارد که هنگام مارزدگی، بسته به شدت عوارض حتی تا 20 آمپول تزریق می شود.
هر آمپول حاوی پادزهر به مبلغ 25 دلار به کشورهای منطقه از جمله اردن صادر می شود که در صورت وجود تقاضا برای پادزهر عقرب، توانایی صادرات آن هم وجود دارد.
دکتر زارع می افزاید: هنوز پادزهر عنکبوت های سمی در ایران ساخته نشده است ولی محققان مرکز طرحی را برای بررسی پراکندگی عنکبوت ها ارائه کرده و تاکنون توانسته اند 60 درصد آن را به انجام برسانند. بر این اساس 2 گونه عنکبوت سمی خطرناک مشاهده شده که بیشتر در خراسان و استان مرکزی پراکنده است.
تحقیق ها در این زمینه باعث دستیابی به دانش تولید پادزهر سم عنکبوت در اشل آزمایشگاهی شده است که سعی بر تولید انبوه آن در سال های آینده داریم. زهر عنکبوت روی کودکان تاثیر بیشتری نسبت به بزرگسالان دارد. بنابراین ضروری است پادزهر عنکبوت سریع ساخته شود تا طول دوره درمان کاهش پیدا کند.
رئیس بخش جانوران سمی موسسه رازی، با اشاره به تحقیق هایی که متخصصان ایرانی روی سم زنبور عسل داشته اند، می گوید در حال بررسی تاثیر دوزهای مختلف زهر زنبور عسل روی موش های آزمایشگاهی مبتلا به رماتیسم مفصلی هستیم.
به گفته وی، تاکنون 75 گونه مار و 23 گونه عقرب در ایران شناسایی شده است که باید توجه داشت پادزهر هر جانور سمی مختص آن جانور است یعنی نمی توان پادزهر یک گونه از مار را برای گونه ای دیگر استفاده کرد.
دکتر زارع در توضیح مراحل مختلف تولید پادزهر از سم مار می گوید: پس از زهرگیری از مار یا عقرب، سم خشک می شود و به صورت پودر درمی آید.
این پودر با ترکیبی به نام «یاور» مخلوط و با دوز کم به مدت چندین بار (6 تا 10بار) به صورت زیرجلدی به اسب تزریق می شود. زمانی که پادزهر به میزان مناسب در خون اسب ساخته شد، خون گیری انجام و سپس پلاسمای خون اسب جداسازی می شود. پس از تصفیه و انجام عمل هضم آنزیمی، سرم رسوب داده می شود. بعد از انجام فرمولاسیون و رسیدن میزان پادزهر به غلظت مورد نظر، تست ها و آزمایش های کنترلی متفاوتی روی آن انجام می شود و پس از تایید شدن تمام آزمایش ها، پادزهر بسته بندی و به وزارت بهداشت تحویل داده می شود.
به گفته رئیس بخش جانوران سمی موسسه رازی از 10سال پیش محققان ایرانی تحقیق هایی را روی سموم مختلف جانوری آغاز کرده و توانسته اند توکسین های موجود در سموم مختلف عقرب ها را شناسایی و خالص سازی کنند، توالی اسیدهای آمینه و ساختمان 3 بعدی آنها را در سموم عقرب مشخص کنند و با بررسی عوارض مختلف این زهرها روی حیوانات به نحوه تاثیرگذاری آنها پی ببرند.
علاوه براین ازسال گذشته تحقیق های گسترده ای را روی امکان درمان بعضی بیماری های لاعلاج مانندسرطان توسط پپتیدهای پروتئینی موجود در زهر های مار و عقرب آغازکرده ایم وطی دستاوردی بی نظیر موفق به ساخت ترکیبی از زهرهای جانوری با عنوان«58ICD»شده ایم که در مراحل آزمایشگاهی باعث ازبین رفتن سلول های سرطانی ومانع رشد02درصدی آنها و همچنین مرگ طبیعی این سلول ها شده است. دکتر زارع در تشریح برنامه های آ ینده می گوید : قرار است مدل های حیوانی بیماری MS را ایجاد و تاثیر زهرمار و عقرب را روی این بیماری بررسی کنیم.
و ی خاطرنشان می کند : پادزهری برای افراد حساس به نیش زنبور درکشور ساخته نشده است ولی این افراد می توانند پس از گزیدگ یتوسط زنبور تارسیدن به پزشک از داروهای ضدحساسیت مانند آنتی هیستامین استفاده کنند . البته استفاده از این داروها ، مراجعه به پزشک را منتفی نمی کند.
دکترامیرجلالی ،استادیار گروه فارماکولوژی و سم شناسی دانشگاه جندی شاپور اهواز نیز در گفتگو با خراسان اعلام کرد :متخصصان دانشگاه جندی شاپور اهواز،طی تحقیق هایی روی سم عقرب جرار ه موفق به جداسازی بخش فعال بیولوژیک سم عقرب به نامOD1 و2نوع توکسین اختصاصی با نام های ODK1 و ODK2 از این عقرب شدند. در تحقیق های انجام شده توسط محققان ایرانی مشخص شد ODK2 یک سم اختصاصی موثر روی کانال پتاسیم «03/1KV» می باشد. این کانال در بروز بیماری MS نقش اثبات شده ای دارد (MSنوعی بیماری خود ایمنی است) و با توجه به یافته های محققان ایرانی مبنی بر اینکه ODK2 نقش کنترلی روی این کانال دارد، بنابراین میتواندبیماری MSرا نیز به نحو یموثر کنترل کند و این مسئله می تواند پایه آزمایش هایی در مورد بیماری MS و تاثیر این سم در بهبود آن باشد. این سم در واقع اولین سم اختصاصی وابسته به کانال 3 ولتاژ پتاسیمی است. وی افزود : تاکنون 3 مقاله در مورد عقرب جراره در مجله های معتبر بین المللی به چاپ رسیده است.
|
این عکس کوچک شده است، برای اینکه بصورت بزرگ شده ببینید، روی این قسمت کلیک کنید، اندازه اصلی عکس 315x498 و حجم آن 54 می باشد. |
تنها? ??درصد از مارهای موجود در جهان سمی هستند که از این تعداد نیز ??? درصد از آنها قادر هستند با زهرشان انسان را از پا درآورند.
دویچهوله آلمان: معمولا انسانها از مار میترسند و در بسیاری از فرهنگها افسانههای باور نکردنی درباره مارها نقل میشود، اما استفاده پزشکی و کسب دارو از سم مار به گونهای صنعتی در سالهای اخیر داستانی تازه است.
با وجود تعدد انواع مار در جهان، فقط ? ??درصد از مارها، سمی هستند که معمولا با وجود نشانههایی از قبیل دم نازک و وجود دو دندان تیز توخالی که در ابتدایش سوراخی دارد شناسایی میشوند و بقیه مارها غیرسمی هستند.
همچنین از این ? ??درصد مارهای سمی، فقط ? ??درصد آنها قادر هستند با زهرشان انسان را از پا درآورند.
یک شرکت داروسازی در آلمان، در مزرعهای ویژه نگهداری و پرورش مارهای زنگی و سمی مشغول است.”رولف کرویتس” مسوول مزرعه مارهایی است که بیش از ? ???مار سمی نگهداری میشود و این مزرعه متعلق به شرکت داروسازی “نورد مارک” و در نزدیکی هامبورگ است.
بیشتر مارهای سمی، از نوع مارهای زنگی ازکشور مالزی هستند. طول این نوع مارها به ? ??تا ? ??سانتیمتر میرسد و پوستشان دارای رنگهای سیاه و قهوهای است و خوراک اصلی مارها موش است.
یک موش زنده خوراک یک مار برای ? ??روز میباشد و مارها بهطور جداگانه در جعبههای بزرگ پلاستیکی نگهداری میشوند. در طول روزها، مارها با آرامشی بینظیر در جعبه خود چنبر میزنند، اما نزدیک شدن به این مارها میتواند عواقب ناگواری به همراه داشته باشد.
کرویتس درباره تاثیرات سم مار در بدن انسان گفت : “این سم در آغاز ورود به بدن انسان بافتها را ازبین میبرد و باعث نابودی شریانها میشود که در مواردی منجر به از دست دادن و یا فلج شدن عضو گزیده شده میشود.” مطالعه بر روی اثرات شفا بخش سمها در این شرکت داروسازی متخصصان بر این باورند که سم مارها اثرات شفابخش نیز دارد.
بهطور مشخص به عنوان داروهای اولیه در سکتههای مغزی و قلبی میتوان از آن استفاده کرد. در اینگونه حملات که با انسداد شریانها و لخته شدن خون مواجه است ، خون به مغز نمیرسد و بخشی از سلولها برای همیشه از بین میروند.
دقیقا در چنین مواردی باید ماده سمی به دست آمده از مارها به نام “آنکرود” (? (Ancrodبه کار گرفته شود که این ماده سبب رقیق شدن سریع خون میشود.
“مانفرد کورفورست” مسوول تولید داروهای بیولوژیک درباره تاثیر این ماده گفت : “لختگی خون از این طریق میتواند برطرف شود و پس از حمله مغزی غلظت خون بالا میرود و با استفاده از این ماده میتوان آن را دوباره رقیق ساخت و حال خون رقیق شده قادر به شتسشوی بخشهایی است که پیش از آن ورود خون بدانها ناممکن بود.”
در صورت استفاده از این ماده موثر تا شش ساعت پس از حمله مغزی میتوان امیدوار بود که از ضایعات احتمالی مغزی جلوگیری بهعمل آید.
در زمان حاضر نتایج دو پژوهش در دست است. یکی در آمریکا که نتیجه آن موفقیت آمیز بوده است و دیگری در اروپا که به لحاظ آماری نمیتواند تاثیر این ماده را در همه جا نشان دهد.
این ماده موثر در اروپا تاکنون مجوز رسمی دریافت نکرده است. شرکت داروسازی نوردمارک در آلمان بر این عقیده است که در آزمایشات آنها بیمارانی شرکت داشتهاند که نوع بیماری آنها بسیار خطرناک بودهاند و این افراد بر نتایج آماری تاثیر منفی گذاشتهاند.
در زمان حاضر این شرکت داروسازی با شریک خود در آمریکا در صدد ترتیب آزمایشی با یکهزار و ? ???بیمار است.
منبع:انجمن علمی کورش کبیر